بزرگ‌داشت مقام علمی استاد ضیاء موحد استاد فلسفه، منطق و شاعر برگزار شد

به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری آنا از دبیرخانه دائمی جشنواره بین‌المللی فارابی، بزرگ‌داشت مقام علمی استاد ضیاء موحد استاد فلسفه، منطق و شاعر ۲۰ آبان ماه توسط خانه اندیشمندان علوم انسانی با همکاری دبیرخانه جشنواره بین‌المللی فارابی و مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد.

در این مراسم غلامرضا اعوانی استاد فلسفه گفت: استاد موحد در منطق کار کارستانی کرده، کارهای دیگر ایشان جای خود دارد. او نوآوری‌های مسلمانان را در علم منطق با دقت بسیار زیاد و ابزار منطق جدید و تسلطی که به فلسفه جدید داشت، مورد تحلیل قرار داد. معمولاً می‌گویند که مسلمانان تکرار ارسطو هستند وی درباره کتابی که درباره منطق ابن‌سینا نوشته‌اند نوآوری‌های ابن‌سینا را آورده‌ و همچنین در منطق سهروردی بسیار کارکرده‌اند به‌هرحال مطالعات ایشان ذوجنبتین است.

 وی یادآور شد: کار جهان منطق است و منطق اساس قانون است، علوم بدون منطق چیزی نیست؛ بنابراین تمدن اسلامی وقتی شکوه و عظمت داشته که منطق هم در آن در سطح بالا بوده است. ما افرادی که هم شاعر، هم ادیب و هم منطق‌دان باشند، کم داریم. ایشان این دو ضد را باهم جمع کرده است.

در ادامه این مراسم حسین معصومی همدانی پیشکسوت علوم انسانی برگزیده نهمین جشنواره بین‌المللی فارابی گفت: گفتن این‌که آقای موحد شخص نادری است اغراق نیست. ما در دوره‌ای زندگی می‌کنیم که ارتباطمان با گذشته خیلی متزلزل است و از طرفی فرهنگ جدید را خیلی جدی نمی‌گیریم.

همدانی عنوان کرد: خساراتی را هم که این وضعیت در علوم انسانی به وجود آورده در همه‌جا آشکارتر است. دکتر موحد در تمامی عمرش ارتباطش با فیزیک، فلسفه و فرهنگ و علم سنتی قطع نشده است. نکتکه درباره ایشان آموزنده است این است که ایشان همه این جهات را به یک اندازه جدی می‌گیرند و این جهات در وجود ایشان باهم جمع شده است.

وی افزود: دکتر موحد شاعر است و منطق‌دان، خیلی‌ها معتقدند که وقتی فردی کار دقیق منطقی می‌کند اگر به شعر روی می‌آورد به‌گونه‌ای برای گریز از آن دقتی است که کار منطقی بر او تحمیل می‌کند. دکتر موحد همان دقتی را که در منطق دارد در شعر هم دارد؛ یعنی شعر ایشان شعری نیست که فقط برای سرگرمی یا به‌عنوان یک کار فرعی گفته‌شده باشد.

شهرام پازوکی مدیر گروه ادیان و عرفان مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه دیگر سخنران این آئین با بیان چگونگی آشنایی‌شان با دکتر موحد گفت: دکتر موحد در سال 1364 به انجمن فلسفه آمدند و با ایشان همکار شدم. مدتی گذشت تا این‌که با او مأنوس شدم و دیدم که این منطق‌دان ما برخلاف رشته‌اش اهل شعر و شاعری و بسیار باذوق و شوخ‌طبع است و در دل‌وجان و نه ظاهر و عیان اهل دین است.

پازوکی یادآور شد: اکنون‌که 34 سال از آن زمان گذشته است جنبه‌های بیشتری از وجودش برایم روشن‌شده است و بیشتر او را شاعر می‌بینم، البته نه به معنای ادیب، بلکه به معنای اینکه ایشان اهل تفکر شاعرانه است.

وی با بیان این‌که اما ارتباط میان موحد شاعر و موحد منطق‌دان چیست؟ گفت: گادامر در کتاب معروفش حقیقت و روش می‌گوید چگونه با کانت هرگونه دلالت و معرفتی برای ذوق انکار می‌شود؟ در کانت بیشتر بر احساس تمرکز می‌شود. وقتی در تفکر مدرن هنر به‌طورکلی و به‌طور خاص شعر به‌صرف امر احساسی و معرفت به‌صرف معرفت عقلی تقلیل می‌یابد، این دو از هم جدا می‌شود. این جدایی این پرسش را ایجاد می‌کند که چه نسبتی میان هنر و معرفت هست؟ ما در قدمایمان تفکر شاعرانه‌ای داریم که عین حکمت و معرفت است.

وی افزود:‌ در کتاب «شعر و شناخت» سعی کرده است که این نسبت را به‌دست بیاورد، اما به نظرم نتوانسته نسبتی بین شعر و منطق به وجود بیاورد و اصلاً این امکان وجود ندارد. به همین دلیل شعر دکتر موحد ربطی به منطق دانی ایشان ندارد.

مهدی مظفری ساوجی منتقد ادبی نیز درباره شعر دکتر موحد بحث خود را آغاز کرد و گفت: شعر دکتر موحد دریچه‌ای است برای ما که بدانیم در بیرون غار افلاطونی چه خبر است. ضیاء موحد در دو مجموعه «غراب‌های سفید» و «مشتی نور سرد» نشان می‌دهد که احترام خاصی به واقعیت‌های به‌ظاهر غیرواقعی قائل است و اشیا در جهان او همان‌قدر زنده‌اند که آدم‌ها، برای این‌که اشیا ادامه روح آدم‌ها هستند. این کتاب از اشعار موفق دکتر موحد است که در پی دارنده بار عاطفی خاص و تأثیرگذاری است که سخت به دل می‌نشیند.

محسن ملکی دیگر منتقد ادبی نیز درباره شعر دکتر موحد گفت: درواقع آنچه شعر موحد را از شاعران ساده نویس جدا می‌کند تأکیدش بر ناممکنی ممکن ساز است که خود به تعبیری تکرار ژست نیما در شعر مدرن است. در چنین فضایی شعر موحد یکی از سنگرهای است برای مقاومت شعر مدرن فارسی است که می‌تواند یکی از اصلی‌ترین راه‌های آینده شعر فارسی باشد.

در ادامه اسدالله فلاحی نویسنده کتاب «منطق تطبیقی» و برگزیده دهمین جشنواره بین‌المللی فارابی درباره نقش ضیاء موحد درزمینهٔ منطق تطبیقی سخنانی ارائه کرد و گفت: دکتر موحد پنج کتاب درباره منطق دارند دو مورد این کتاب‌ها آموزشی و دو مورد دیگر آن‌ها پژوهش‌های ایشان درباره منطق تطبیقی است کتاب دیگر هم که واژه‌نامه ایشان درباره منطق است. در ادامه به جایگاه دکتر موحد در موضوع «منطق تطبیقی» و توضیح آثار و مقالات ایشان پرداخت.

غلامرضا ذکیانی رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه نیز در این مراسم با اشاره به این‌که کتاب منطقی که دکتر موحد در سال 68 نوشته‌اند اصلاً جریان منطق جدید را در کشور ما ایجاد کرد، گفت: چراکه قبل از این کتاب هیچ‌وقت منطق جدید وارد دانشگاه ما نشده بود. نکته دیگر این‌که وقتی با منطق جدید آشنا شدیم با این زمینه، آشنایی‌مان با منطق سنتی خودمان عمیق‌تر شد، از این بابت بسیار باید از دکتر موحد سپاسگزار باشیم.

انتهای پیام/4084/